Türkiye’nin ithal ettiği bileşen: E300 kodlu Askorbik

Turgay Kılıç /Yenikiraz.com

E300 koduyla karşımıza çıkan ve maliteyi düşük olduğu için çok tercih edilen askorbit asit, gıdalardaki tazeliği korumaya yarıyor. Meyve suyu, şarap, turşu, konserve gıdalar, et ürünleri ve bazı süt ürünlerinde kullanıldığına dikkati çeken Gıda Dedektifi, yaptığı araştırmada E300’ün bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara veya hassasiyetlere neden olabileceğini aktarıyor.

Gıda Dedektifi’nin yaptığı araştırma raporunda Askorbik asidin C vitamine benzediğine ve sentetik olarak üretildiğine dikkati çekerken, raporda şu ifadeler aktarıldı:

“Gıdalarda kullanılan Askorbik asit genellikle sentetik olarak üretiliyor. Askorbik asit, glikoz fermentasyonu, glikonik asidin hidrojenasyonu ve kristalleştirme ve saflaştırma adımlarıyla elde ediliyor. İlk olarak Askorbik asit üretiminde glikoz fermante ediliyor. İlk adımda, mikroorganizmalar (örneğin, Gluconobacter spp. veya Aspergillus niger) tarafından glikoz bakteriyel veya fungal aktiviteyle oksitleniyor. Bu süreç sonucunda glikonik asit elde ediliyor. Glikonik asit daha sonra hidrojenasyon adı verilen bir kimyasal işlemle işleniyor. Bu işlemde, hidrojen gazının varlığında katalizörler (genellikle nikel) kullanılarak glikonik asit hidrojenlenir ve Askorbik asit elde ediliyor.”

Rapordaki verilerde, endüstriyel ürünlerde hiçbir zaman doğal yollarla elde edilen Askorbik asidin kullanılmadığı işaret edildi. Sentetik olarak üretildiği üzerinde duran ve glikoz fermantasyonu ve de hidrojenasyon gibi kimyasal işlemlerle elde edildiği de belirtilen Askorbik asidi, limonda veya portakaldaki gibi doğal C vitamini benzerinin elde edildiği gibi doğal yollarla elde edilmediğine dikkati çekti.

Ekonomik ve tutarlı olması sebebiyle Askorbik asidine yoğunlaşan endüstriyellerin, diğer meyve ve sebzelerden elde edilen doğal C vitamini kimyasalı olarak aynı bileşen olduğunu kısaca şöyle aktarıyor:

“Sonuç olarak elde edilen Askorbik asit kristalleştirme ve saflaştırma adımlarından geçiriliyor. Bu adımlar, istenen saflıkta ve fiziksel özelliklere sahip Askorbik asit kristallerinin elde edilmesini sağlıyor. Sonuç olarak, gıdalarda kullanılan Askorbik asit genellikle sentetik olarak üretilir ve glikoz fermantasyonu ve hidrojenasyon gibi kimyasal işlemlerle elde ediliyor. Birçok insan Askorbik asit ya da C vitamini deyince, “limonda, portakalda olan” doğal C vitamini aklına getirse de, endüstriyel ürünlerde hiçbir zaman doğal yollarla elde edilen Askorbik asit kullanılmıyor. Doğal kaynaklardan da elde edilebilse de, ticari olarak yaygın olarak sentetik üretim tercih ediliyor çünkü daha ekonomik ve daha tutarlı bir üretim sağlıyor. Diğer yandan endüstriyel olarak üretilen Askorbik asit ile meyvelerden elde edilen doğal C vitamini kimyasal olarak aynı bileşiktir. Bu haliyle teorik olarak, endüstriyel olarak üretilen Askorbik asit ve meyvelerde doğal olarak bulunan C vitamini arasında fark bulunmuyor.”

‘Türkiye genellikle Askorbik asidi ithal etmektedir’

“Askorbik asit, dünya genelinde birçok ülkede üretiliyor. Bununla birlikte, bazı ülkeler Askorbik asit üretimi konusunda öne çıkmaktadır. Bunlar arasında Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Güney Kore, Almanya ve İspanya gibi ülkeler bulunur. Çin, dünyanın en büyük Askorbik asit üreticisi ve ihracatçısı konumundadır. Çin’de bulunan birçok şirket, büyük miktarlarda Askorbik asit üretmektedir. Amerika Birleşik Devletleri, büyük bir tüketici pazarına sahip olması ve gıda endüstrisinde geniş kullanımı nedeniyle önemli bir üretici ve tüketici konumundadır. Hindistan da Askorbik asit üretimi konusunda önemli bir oyuncudur. Ülke, birçok kimya şirketi tarafından üretilen ve ihraç edilen Askorbik asit üretiminde büyük bir pazar payına sahiptir. Güney Kore, Almanya ve İspanya gibi ülkeler de dünya çapında Askorbik asit üretimine katkıda bulunan diğer önemli ülkeler arasındadır. Bu ülkeler, Askorbik asit üretimi için uygun kaynaklara, üretim altyapısına ve teknolojiye sahip oldukları için önemli üreticilerdir. Bu haliyle Türkiye genellikle Askorbik asidi ithal etmektedir. İthal olarak gıda ürünlerinde yoğun olarak kullanılan Askorbik asit de elbette endüstriyel yöntemlerle elde edilen ve kimyasal işlemlerden geçirilen katkı maddesi olarak ürünlerde yer almaktadır.”