Arı ölümüne yol açan zirai ilaçlar yasaklandı

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Başkanı Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın arı ölümüne neden olan pestisitlerin (zirai ilaç) yasaklanmasını değerlendirdi. Bu yasaklamanın ilk olmadığını, 2009 yılında Türkiye’de ruhsatlı 450 civarında aktif maddenin 180’den fazlasının 2009-2010 yıllarında yasaklandığını söyleyen Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, o dönemde yasaklananların da büyük kısmının arıları zehirlediğine değindi. “Yeni yasaklanan ürünler Türkiye’de var olan 350 aktif maddenin sadece 4-5 tanesini ilgilendiren ilaçlar. Sayıca daha küçük bir yasak olsa da bu ilaçlar tarımsal üretimde sorun olan zararlı böceklerle mücadelede en çok kullanılan ve en çok satılan ilaçlardır. Türkiye, Avrupa Birliği uyum sürecinde olduğundan AB’nin ilgili komisyonlarının aldığı karara uyarak bu ilaçları yasakladı. Ancak “yasak” kelimesini dikkatli değerlendirmek lazım. Bazı ilaçlar arıların faal olduğu dış alanlarda tamamen yasaklandı ama bazılarının seralarda ve tohum ilacı olarak kullanılmasına halen izin veriliyor ” dedi.

“İlaçların yasaklanması yeterli değil”

Böcek ilaçlarının büyük çoğunluğunun bal veya bombus arıları ya da genel anlamıyla polinatör böceklere zararlı ilaçlar olduğunu dile getiren Prof. Dr. Durmuşoğlu, “Diğer ilaçlarda sorun yok, sadece bu ilaçlarda sorun var, bunlar yasaklandı. Türkiye’de arı ölümleri bitecek, diye bir beklentiye girmek yanlış olur. Ancak burada önemli olan, bakanlığın da yaptığı gibi en çok riskli görünen ürünlerin yasaklanması veya bazı yerlerde kullanımının kısıtlanmasıdır ki risk azalsın” diye konuştu. Bal arılarındaki ölümün sadece bu ilaçların yasaklanmasıyla bitmeyeceğinin altını çizen Prof. Dr. Durmuşoğlu, “Üretimde yapılan birçok hata var ve bu hataları düzeltmediğimiz sürece bal arılarının ölümlerini durdurmak mümkün değil. Çevremizde pek çok risk var. Bu riskleri düzgün yönetmek ve minimize etmek gerekiyor. Bütün böcek öldürücü ilaçların etiketinde çiçeklenme döneminde kullanılmaması gerektiği yazar. Bu bal arılarının geleceği için çok önemli. Ancak bu ilaçların çiçeklenme döneminde kullanımının yasak olması bir şeyi değiştirmez. Kullanıcı bu yasağa uymayıp yine kullanırsa sonuç değişmez” dedi.

“Arılarda davranış bozukluğu yaratıyor”

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Nabi Alper Kumral ise ilaçların hedefinin zararlı böcekler olduğunu ve arıların da böcek grubunda olduğu için seçicilik yaratamadıklarını dile getirerek, “ Bir böceği öldürmeye çalışırken diğer böcekler de ölüyor. Sıkıntı da buradan kaynaklanıyor. Kullanılan ilaçlar daha çok sinir zehiri olan ve hayvanları felç ederek öldüren ilaçlar. Bu ilaçlar böceklere uygulandığı için arılara da etki ediyor. Arılar sadece bu yasaklanan ilaçlardan değil diğer bütün pestisitlerden etkileniyor” dedi.

Sahadan gelen sorunlar araştırmayı başlatıyor

Doç. Dr. Nabi Alper Kumral, bakanlığın danışma kurullarındaki uzmanların yaptıkları bilimsel araştırmalar sonucu verdiği raporlarla gelişmiş ülkeler, dünyada önde gelen kuruluşların bilimsel kayıtları ve raporları derlenip risk analiz raporu hazırlandığını ve bu rapora göre o ilacın tarımda kullanılıp kullanılmaması kararlaştırıldığını söyledi. Bu sonuca, sahadan gelen sorunun bakanlık tarafından değerlendirilmesi sonucu oluşan çok kapsamlı bir çalışma sonucunda varıldığını ve günümüzde pestisit sektöründe etki mekanizmalarının geliştiğini söyleyen Doç. Dr. Nabi Alper Kumral, “Bu yasaklanan ilaçlar 1970-80’li yıllarda piyasaya sunulan ve daha genel etkileri olan ilaçlar. Ama geliştirilen ilaçlarda seçicilik yaratılmaya çalışılıyor ve tüm böcekleri öldürmek yerine zararlı olanları öldürmek hedefleniyor. Bu ilaçları tercih etmek için de genel etkisi olan ilaçları elemek gerek. Bunlar AB tarafından yeniden değerlendirme süreci sonunda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de genelge ile yasaklanıyor. Bazı ilaçların yasaklanması da 2019 yılında yeniden değerlendirilecek. Eğer AB yasaklarsa Türkiye’de de yasaklanacak” diye konuştu.

Haber Merkezi